Na zachodnim krańcu województwa wielkopolskiego, przy szosie wiodącej z Wielenia do Drezdenka leży wieś Chełst. Jest to wieś rozległa, ciągnąca się na przestrzeni kilku kilometrów, o glebie piaszczystej, małourodzajnej. Od strony wschodniej przylega do wsi Puszcza Nadnotecka, a od strony północno-zachodniej rozciągają się łąki nadnoteckie. W odległości około 3,5 km płynie rzeka Noteć.
Według danych, pochodzących z kroniki kościoła w Drezdenku, to Chełst powstał w roku 1608. Zbiór ewangelicki (obecny kościół) wybudowany został w 1766roku. Na północ od Chełstu, wśród łąk nadnoteckich leży rozległa wieś – Moczydła. Została ona założona w roku 1764 dla 15 rodzin polskich przez Michała Erbe, który tutaj pracował i dożył 115lat, a którego życzeniem było, by powstała tutaj osada. Stad nazwa w języku niemieckim „Erbenswunsch”. Od 1772 roku Chełst i sąsiednie miejscowości włączone zostały do zaboru pruskiego.
W okresie międzywojennym przez Chełst przechodziła granica polsko-niemiecka. Część Chełstu, leżąca wówczas w Niemczech, nazywała się Neuteich i należała do powiatu Friedeberg (Strzelce Krajeńskie). W Chełście polskim, należącym wówczas do powiatu czarnkowskiego w tymże okresie była czterodziałowa szkoła powszechna (zbudowana w 1908 roku), a w Neuteich nowoczesna dwuklasowa szkoła powszechna zbudowana w 1928 roku, w której uczyła się młodzież niemiecka.
Pewne jest, że w XIX wieku były dwie szkoły – jedna katolica, a druga ewangelicka. W szkole katolickiej uczył od 1834 roku nauczyciel Jakub Chociszewski, ojciec Józefa Chociszewskiego, pracownika społecznego, pisarza ludowego ziemi wielkopolskiej.
Szkoła katolicka istniała do 1 kwietnia 1881 roku, kiedy to został aresztowany ostatni nauczyciel tejże szkoły. Od tej pory w Chełście istniała tylko szkoła ewangelicka Dzieci katolickie uczęszczały do szkoły w sąsiedniej miejscowości – Kamiennika. W 1905 roku budynek po szkole katolickiej Niemcy sprzedali na użytek prywatny jednemu z miejscowych Niemców. Od roku 1932 budynek ten jest w posiadaniu polskiego kolejarza. W tymże roku ówczesny nauczyciel Edward Szymanowski zawisił na ścianie frontowej owego budynku tablicę pamiątkową poświęconą Józefowi Chociszewskiemu.
Szkoła ewangelicka mieściła się wówczas w starym budynku, który stał w miejscu, gdzie w 1908 roku wybudowano nową.
Po pierwszej wojnie światowej, w 1920 roku uruchomiona została publiczna szkoła powszechna w Chełście (w budynku po szkole ewangelickiej). Była to szkoła czterodziałowa.
13 maja 1939r szkoła ta została przemieniona na „ Publiczną Szkołę Podstawową” im. Józefa Chociszewskiego a 4 czerwca 1939r. na szkole tej umieszczono tablicę marmurową ku czci tego dzielnego Polaka z napisem: „Józefowi Chociszewskiemu, 1837-1914, przyjacielowi ludu i młodzieży, który przez pół wieku niestrudzenie szerzył pismami swymi oświatę i budził świadomość narodową wśród ludu polskiego urodzonemu w Chełście, w dowód pamięci – RODACY 4.VI.1939”. Akt odsłonięcia tablicy stał się wielką manifestacją polskości, w której wzięła udział ludzkość wszystkich okolicznych wsi i miast. Manifestacja w Chełście odbiła się szerokim echem, pisały o niej gazety.
W czasie okupacji Niemcy tablicę tę zdjęli i przechowywali na strychu w budynku żandarmerii w Wieleniu, skąd po zakończeniu wojny znowu powróciła do Chełstu. Ponowne odsłonięcie tej tablicy odbyło się dzięki staraniom nauczycieli z Drawska, Chełstu i okolicy w dniu 29 czerwca 1947 roku.
W wyniku drugiej wojny światowej ziemie leżące na zachód od granicy polsko-niemieckiej z 1939r. aż do Nysy Łużyckiej i Odry powróciły do Polski. Powrócił, więc i Chełst zachodni (Neuteich). Wyzwolony spod okupacji hitlerowskiej był w dniu 28 stycznia 1945r.
Na opuszczone gospodarstwa poniemieckie w Chełście (zachodnim) i w Moczydłach przybywali osadnicy. Liczba dzieci w wieku szkolnym wzrosła. Zachodziła konieczność otwarcia szkoły w Chełście. W porozumieniu z inspektorem szkolnym w Czarnkowie oraz inspektorem szkolnym w Strzelcach Krajeńskich (Chełst zachodni należał do powiatu strzeleckiego), uruchomiono szkołę w Chełście (zachodnim). Uruchomienie tej szkoły nastąpiło dnia 1 września 1945r. Kierownikiem szkoły został pan Marian Weyna. Dzieci uczą się teraz w dwu budynkach: w domowym z tablicą pamiątkową oraz poniemieckim.
Pan Marian Weyna jest kierownikiem do 31 sierpnia 1966r. W tym roku szkoła w Chełście staje się ośmioklasową a kierownikiem zostaje pan Adam Wenz. W 1973r. obniżono stopień organizacyjny szkoły. Szkoła w Chełście staje się czterooddziałową filią Szkoły Podstawowej w Drawsku. Od 1 września 1974r. kierownikiem szkoły filialnej zostaje pani Irena Malich, która pełni swą funkcje do 1979r., gdyż przechodzi na emeryturę. Nowym kierownikiem zostaje pani Elżbieta Stańczak.
Rok szkolny 1982/83 przynosi pewne zmiany – szkoła w Chełście staje się sześcioklasową, a w następnym roku ośmioklasową. Szkoła w Chełście odzyskała swą dawną funkcję, zmieniły się tylko budynki w których odbywa się nauka. Gdy w Chełście powstała filia, budynek z tablicą ku czci Józefa Chociszewskiego została przerobiona na dom dla nauczycieli.
Wśród dyrekcji i nauczycieli rodzi się pomysł nadania imienia szkole. Oczywiście kandydat jest tylko jeden – Józef Roman Chociszewski. Cel zostaje osiągnięty, 28 lutego 1987r. nastąpił uroczysty akt odsłonięcia płaskorzeźby J. Chociszewskiego wykonanej przez miejscowego rzeźbiarz p. Romana Stempińskiego. W roku następnym odbyło się uroczyste nadanie imienia.
Od tej pory dzień 28 luty jest Dniem Patrona w naszej szkole.
W roku 1993 nastąpiły zmiany personalne, dotychczasowy dyrektor p. Adam Wenz przechodzi na emeryturę, Nowym dyrektorem zostaje p. Mariusz Niezborała i jest nim do dnia dzisiejszego.
